Keşifler buluşlar-Telefon

Konu: Keşifler buluşlar-Telefon C.tesi Haz. 13, 2009 7:44 pm

Telefon
(Keşifler ve Buluşlar)

Keşifler buluşlar-Telefon Telefon

XIX. yüzyılın
son çeyreğinde Morse telgrafı standart araçları,
kuralları ve uzmanlarıyla tam örgütlenmiş bir kamu hizmeti
durumuna gelmişti. Ve sayısız araştırmacılar daha da geliştirmek
için harıl harıl çalışmaktaydılar. Çabaları
özellikle iki yön izlemekteydi: En kısa zamanda masrafları
karşılayacak azami hızı ulaşımda sağlamak; bir de Morse alfabesini bir
yana bırakıp mesajları normal yazıyla alabilmek…

Birincisini duplex
(çift taraflı haberleşme) tekniğiyle yani her iki yönden
birden mesaj göndermek yoluyla sağladılar. Bu güzel icat iki
kişinin eseri oldu: Wheatstone (1852) ve Amerikalı Stearns (1868).
Ünlü Thomas Edison da bunu 1871′de guadruplex sistem
haline soktu.

İkinci sorun için ilk çözüm bulan İngiliz Davit
Hughes (1831-1900) oldu.1855′te alfabenin harflerine karşılık
olan bir klavye teklif etti. Ama yine de en köklü
çözüm yolunu basit bir telgraf teknisyeni olan Fransız
Emile Baudot (1845-1903) gösterdi. 1874′te karma bir yol
Hughes ile şirketinin kullandığı Morse makinelerinin birleştirilmesini
teklif etti. Ve bunu gerçekleştirmeyi başardı. Böylece
yazılı bir telgraf meydana getirmekle kalmadı, birkaç mesajı
(5-6 taneyi) birden gönderme imkânını da sağlamış oldu.

Açıkgöz
bir adam olan Baudot, icadının beratını almaya ve makinesini
P.T.T.’ye kabul ettirmeyi başardı. Bunun kendisine paraca bir
tatmin sağladığı söylenemezse de adının Morse’unki gibi
gelecek kuşaklara bir cins isim olarak kaldığını görmek kıvancına
erişti.

Telefon Baudot’nun ilk denenmesi sırasında icat edildi.

Bu icadın da uzun bir geçmişi olmuştur. İlkini, sicimi: telefonu
(Hooke) bir yana bırakalım; 1782′de sesleri 800 m. uzağa
götürmeyi deneyen Papaz Dom Gauthey’i de anıp
geçtikten sonra, bu alanda ciddi ilk çalışmayı yapmış
olan Amerikalı Charles Page’a (1812-1873) gelelim. Page yumuşak
demir parçacıklarını hızla mıknatıslamak ve mıknatıslığını
gidermek yoluyla sesleri almayı başarmıştı. Meslektaşı Cenevreli
fizikçi Auguste de la Rive (1801-1873) bunu geliştirdi ve işi, telefonun gerçek ön-icatçısı olarak sayacağımız Alman fizikçi Philipp Reiss (1801-1873) ele aldı .

Reiss makinesi sesin titrediği bir zardı ve bu titremeler elektrik devresini kapatmaktaydı.

Reiss,
uluslararası üne sahip bir bilgin değildi. Öyle ki,
çalışmaları kendini aynı çalışmalara vermiş olan
Amerikalı profesörün kulağına rastlantıyla çalındı. Bu
bir diksiyon profesörünün oğlu olup 3 Mart 1847′de
Edinburg’da doğan Graham Bell idi. Kendisi de babası gibi
fonetikle konuşma mekanizması ve sağır dilsizlerle ilgilenmişti. Bu
alandaki incelemeleri sırasında Holmholtz’un “İşitme Duyusu
Açısından Müziğin Fizyolojik Teorisi” (1863) adlı
eserinden, elektromıknatısın etkilediği bir diyapazon aracılığıyla
nasıl sesler elde edilebileceği hakkında fikir edinmiş ve elektrik
konusunda incelemeler yapmaya başlamıştı.

1872′de
A.B.D.’ye göç eden ve Boston Üniversitesine ses
fizyolojisi profesörü olarak atanan Bell, sağırlarla ilgili
projelerini bir yana atmış değildi; hatta bir sağır kadınla evlenmişti.
O kadar ki, 1875′te bir telgraf maniplesi aracılığıyla bir
diyapazonu onlar için titreştirmişti. Günün birinde
diyapazonun yerine mıknatıslı maden parçaları kullandı ve
bunlardan birinin kuru bir ses çıkararak elektromıknatısa gidip
yapıştığını gözlemledi. Ani bir esinlemeyle irkildi. Maden
parçacıklarının yerine bir zar yerleştirdi ve zarı
titreşimlerine göre direnci değişen bir elektrik devresine
bağladı. Sonra telin öbür ucunda çalışmakta olan
asistanına seslendi: “Bay Watson, gelin! size ihtiyacım
var.” Watson şaşkın ve ürkek bir tavırla koşup geldi:
Patronunun sesini telefondan duymuştu.

Bu olay 10 Mart
1876′da olmuştu. O zamanlar ilim adamları bu icadı
Amerika’nın en olağanüstü buluşu olarak
nitelemekteydiler, ama o haliyle çok olduğu da bir
gerçekti. Bir elektrik jeneratörüyle
çalışmıyordu. Elektrik akımını yaratan, vericideki manyetik
alanın değişimleriydi ve bu telden geçerek alıcıdaki
elektromıknatısı harekete getiriyordu. Bu durumda 10-12 metreyi
aşamazdı. Aygıtı ilk geliştiren Edison oldu (1876). Vericiye bir pil
bağlayarak gücünü artırdı. 1878′ de Hugnes
mikrofon’u icat etti ve böylece zarların titreşimleri sonucu
elde edilen sesleri büyük oranda yükseltmek
mümkün oldu.

Böylesine
olağanüstü bir buluş, sözgelişi, New York’ta iken
Boston’daki arkadaşının sesini duymak görülmemiş bir
heyecan yarattı; olaylara, kıskançlıklara, kinlere ve davalara
konu oldu. ilk davayı açan Amerikalı değerli teknisyen Elisha
Gray (1835-1901) idi. içine kapanık bir araştırmacı olan Gray
telefonu Graham Bell’le aynı zamanda bulmuş, ama ne yazık ki
beratını ondan iki saat sonra istemişti. Bu 120 dakikalık gecikme
mahkemelerin, haklarını reddetmesi için yetti. Graham
Bell’in, icadını telgraf şirketi Western Union’a teklif
edip (1877) reddedilmesinden sonra kurulan Bell Telephone Şirketi
aleyhine; sözde başka mucitler, geliştiriciler ve rakipler
tarafından bir yığın davalar açılmaya başlanmış, bir yandan da
berat meseleleri çevresinde tatsız didişmeler ve
açgözlü çekişmeler almış
yürümüştü.

Bütün
davalar art arda gerçek mucidin lehine sona ermekteydi. Telefon
da bir yandan durmadan yayılmakta, teller şehirlerden şehirlere
uzanmaktaydı. 1880 yılında Amerika’nın 35 eyaleti telefon
santralına kavuşmuş ve 70.000 abone kaydetmişti. Bell 4 Ağustos
1922′de Halifax’da öldüğünde A.B.D. ve
Kanada’daki 17 milyon abonelik şebekede ulaşım bir dakika
durduruldu.

1876′da
telefonun icadı bunca hayranlık dolu bir şaşkınlık yarattıktan sonra
fonografın etkisi ne oldu, bir gözünüzün
önüne getirin. Oysa bu konu da ani olarak patlak vermemiş,
çalışmalar az çok kulaktan kulağa duyulmuştu. Bilim
adamları uzunca bir süreden beri uğraşmaktaydılar; hatta
1857′de yarı yola varmışlardı bile. O yıl mütevazı bir basın
musahhihi olan Fransız Edouard-Leon Scott (1817-1879), gerçek
bir kaydedici fonograf imal etti. Bu, altında bir silindirin
döndüğü madeni bir sivri uç ve buna bağlı bir
zardan oluşmuştu. Bu zarın önünde konuşulunca ya da şarkı
söylenince sesler sivri madeni uç aracılığıyla silindirin
üzerinde titreşimli izlet bırakıyordu.

Bu kaydetmenin
tersinin olabileceği yani sivri ucu bu izlerden bir daha
geçirmek yoluyla söz ya da müziği yeniden meydana
getirmek bambaşka bir alandı elbet. Ve kolay kolay kimsenin aklına
gelecek şey de değildi. Bunu ilk düşünen Charles Cros
(1842-1888) adında bir Fransız oldu. Cros şair, mizahçı, hem de
bilim adamıydı. Bir yandan şiirler yazıyor, bir yandan da teorik olarak
renkli fotoğraf, gezegenlerarası ulaşım ve fonograf tasarlıyordu.
Tasarıları gerçekleşti ve 1877′de Bilimler Akademisine,
“paleophone” adını verdiği gerçekte bir fonograf
olan bir aletin planını sundu.

Edison’un bu
çalışmadan haberi oldu mu? Yoksa yalnızca bir rastlantı sonucu
olarak mı bilmiyoruz; tıpatıp aynı ilkelere dayanan makinesi
için berat istedi. Edison’u bu makinenin önünde
çocukça bir şarkı olan “Mary had a little lamb
-Mary’nin minik bir kuzusu var” şarkısını söylerken
görenler, makinenin az sonra hımhım bir sesle bunu tekrarladığını
duydular.

1878′in
fonografı bir oyuncaktı, ama inanılmaz bir gelişme gösterdi ve
günümüzün elektrofon ve mikrosiyon plaklarına bir
yığın yeni buluş ve icatlara yol açtı…

Moderatör Mesaj Sayısı : 121 Kayıt tarihi : 30/05/09

bilgi için teşekkür

Konu: Geri: Keşifler buluşlar-Telefon Paz Haz. 28, 2009 4:29 pm

sağol canım:)

» Keşifler buluşlar-Sabun
» Keşifler buluşlar-Hava gazı
» Keşifler buluşlar-Yalan makinesi