Keşifler buluşlar-Hava gazı

Hava Gazı
(Keşifler ve Buluşlar)



Nıcolas Leblanc,
Philippe Girard, Jacquard, gibi bahtsız mucitlere şimdiden Jouffroy
d’Abbans, Chappe ve Fulton’u ve konumuzla ilgili olarak
Philippe Lebon’u ekleyelim. hava gazınm,
mucitlerinden biri olan Lebon da ötekilerden daha şanslı olmadı.
Bir sabah ölüsünü sokakta buldular ve mezarlıkta
bir çukura gömdüler.



Eski
dönemlerde verilen gösterişli davet ve eğlentilerin
öyküsünü tarih kitaplarında okuyoruz: Kral
saraylarının muhteşem dekoru, muazzam salonlarda şatafatlı giyimleriyle
boy gösteren senyörler, operada suareler, balolar,
şölenler… Bu zengin dünya nasıl aydınlatılmaktaydı,
diye kendi kendimize sık sık sormuşuzdur.



Geriye doğru
işleyen bir zaman makinesi olsa da sözgelişi üç
yüzyıl öncesine, XIV. Louis zamanına gidebilsek, şimdi bize
gülünç gelen görünümlerle karşılaşırız:
Versay sarayının Aynalı Galeri’sinde orada burada yanan pis
kokulu isli mumların titrek ışığı altında davetlilerin gölgeleri
hayaletler gibi kımıldar dururdu…



Mumlar, Devrim
öncesi yıllarına kadar pahalı ve en ileri ışıklandırma aracı
olarak kullanılmıştı. Balmumundan yapılanı halkın asla uzanamayacağı
büyük bir lükstü. Yağ lambasıysa çok az
sayıda kimseler dışında kullanılmaz olmuştu.



Sokakların
aydınlatılmasına ilk defa 1667′de Paris’te başlandı ve
içinde mumlar yanan lambalar kullanıldı. 1769′da
bütün şehirde bu lambaların sayısı 3.500 idi ve bu
göster? karşısında dünya parmak ısırdı.



Bununla birlikte,
1780′de İsviçreli asıllı bir Fransız, Argand (1750-1803)
ışık gücünün, bir hava akımı yaratılarak artırılması
durumunda yağ lambasının geleceğin aydınlanma aracı olabileceğini
düşündü ve deneyler yapmaya koyuldu. Fitilli
bütünüyle yağ kabının içinde bırakacağına,
hafifçe dışarı çekti ve ekseni çevresinde hava
akımının dolaşabilmesi için silindir biçimine soktu. Alev
halka biçimini aldı ve lamba Argand’ın umduğu gibi daha
güçlü bir ışık vermeye başladı.



Ne yazık ki,
mucit, Etienne de Montgolfier’in de yakın dostu olduğu halde
Fransız halkının ilgisini çekemedi. Tek ilgi gösteren kişi
yararlı her yenilikten yana olan ve adından çok söz
ettiğimiz İngiliz Boulton oldu. Ancak Argant’ın lambasının
noksanları vardı; sözgelişi, baca görevi yapacak camı yoktu.



Bu camı bulanın Quinquet adında bir Fransız eczacısı olduğu sanılıyor.



Yeni
ışıklandırmanın halka tanıtılması 27 Nisan 1874′te Paris’in
ünlü tiyatrosu Comedie Français’de,
“Figaro’nun Düğünü”nün ilk
temsilinde yapıldı. Çabuk yaygınlaşarak 1860′da petrol
lambalarına da uygulandı ve hava gazının benimsendiği tarihe kadar
bütün dünyada kullanıldı.

sağol cnm gerçiden güzel birşey:)